Thesis_info

تبیین ام الکتاب بودن سوره حمد و نقش آن در هدایت انسان

چکيده
سوره حمد، در روايات متعدد و معتبر، ام الکتاب ناميده شده است و به اين نام شهرت يافته است. بررسي سبب اين تسميه و وجه ام الکتاب بودن سوره حمد، مسأله اصلي اين رساله است. ديدگاه مشهور، ام الکتاب بودن سوره حمد، را به اين سبب مي‌داند که اين سوره اجمالي از معارف قرآن را ارائه مي‌دهد. اما اين رساله، اين موضوع را از جهت نقشي که معارف اين سوره در تحقق هدايت قرآني به عهده دارند، تبيين کرده است.
بررسي آيات، نشان مي‌دهد که در نظام هدايت قرآني، خشيت از پروردگار، يعني التزام نسبت به معرفت پروردگار، شرط اصلي هدايت به قرآن است و ساير شرطها، زمينه‌ساز يا آثار اين شرط هستند.
از سويي ديگر، سوره حمد، با يادآوري معرفت انسان به ربوبيت خدا، انسان را طي سه مرحله اتخاذ هدف و وسيله و روش براي التزام به‌اين معرفت ياري مي‌کند. پس از طي اين مراحل است که انسان خشيت از پروردگار مي‌يابد و نيازمند بهره‌مند شدن از قرآن مي‌گردد و در نتيجه مشمول هدايت قرآن مي‌شود.
کليد واژه‌ها
سوره حمد، ام‌الکتاب، هدايت قرآني.