Thesis_info

تاثیر ایمان توحیدی بر اخلاق با بازخوانی منظومه فکری علامه طباطبائی

چکیده
اين پژوهش از اين منظر ضروري است كه تبیین چیستی و چگونگی اثر پذیری اخلاق از ایمان توحیدی، در حقیقت کشف کلیدی‌ترین مبنایی است که بستر ورود همه‌جانبه تعالیم اخلاقی دین را به عرصه فلسفه عمل و عقلانیّت اخلاقی فراهم می‌كند و به پژوهشگران این عرصه توانایی درک صحیح از کلّی ترین اصول اخلاقی تا بسیاری از جزئی‌ترین کدها و قضاوتهای اخلاقی را بر اساس اولین و بنیادی‌ترین آموزه دین یعنی ایمان توحیدی، اعطاء می‌كند. البتّه این پژوهش به هیچ روی مدّعی ایجاد چنین فضای آرمانی نیست بلکه تنها گامی هرچند کوچک در رسیدن به این قلّه رفیع اخلاق دینی است.
در این تحقیق بر این باوریم که منظومه فکری علامه طباطبایی مجموعه‌ای از دیدگاه‌های کاملاً همگرا و منسجم و نظام‌مند است که می‌تواند ما را به پاسخی که درخورِ سؤال اصلی این پژوهش است برساند، البتّه نیل به این هدف، نیازمند پافشاری بر نگاه کل‌نگر به آراء وی و شرح و تفسیر و یا حتّی توسعه و تضییق آنها بر اساس مسلّمات و روح کلّی منظومه فکری این متفکّر و اندیشمند معاصر است.
ایمان توحیدی با دگرگونی ‌عمیقی که در ژرفنای نهاد انسان ایجاد می‌كند و با پیوندی که میان او و حقایق وجودی برقرار می‌سازد، آدمی را با بنیادی ترین کشش درونی یعنی لزوم حرکت از نقص به کمال، به رفتار متناسب با خود می‌كشاند و سبب می‌شود او با درکی عاری از موانع خودانگیخته و با کمترین ضریب خطا در تشخیصِ موقعیّتِ واقعی در هستی، به رفتار اخلاقی بپردازد. او از این رهگذر می‌تواند صفات اخلاقی که در حقیقت زنجیره‌ای به ‌هم پیوسته ‌آز اذعان‌های برآمده از معلومات و تجربیّات متوالی است را برپایه کمالاتِ واقعی انسان به سامان ‌برساند. در یک جمله، نهادینه شدن ایمان توحیدی در انسان، حقیقتی از جنس شناختهای رسوخ یافته است که وارد حوزه رفتار شده و در نهایت به رفع رذائل و آراستگی به فضائل اخلاقی می‌آنجامد.
واژگان کلیدی
ایمان توحیدی، اخلاق، رویکرد منظومه محور، علامه طباطبايي، نظریه ارزش اخلاقی، اخلاق توحیدی، معرفت ‌نفس، واقع‌گرایی اخلاقی، اذعان.