Thesis_info

جایگاه امام در نظام فیض از دیدگاه سید حیدر آملی و امام خمینی

چکيده
مسئله امامت به‌عنوان يکي از مهم‌ترين مسائل کلامي در ميان فرق اسلامي است که در مکتب عرفاي شيعي، با مسئله عرفاني فيض و انسان کامل سخت درهم‌تنيده است. اين درهم‌تنيدگي را مي‌توان در آثار عارف شيعي، سيد حيدر آملي، به‌وضوح مشاهده نمود. دسترسي جناب سيد حيدر به روايات اهل‌بيت و منابع شيعي و دريافت ژرف از باور به امامت، همچنين تسلط وي بر مباني عرفاني موجب شد ميان نگاه عرفان و شيعه در بحث انسان کامل، پيوند برپا کرده، امام و انسان کامل را دو برداشت از يک حقيقت واحد معرفي کند و از اين رهگذر به بيان يکساني تصوف و تشيع بپردازد.
از سوي ديگر امام خميني به‌عنوان فيلسوف پيرو مکتب صدرالمتألهين و عارف متأثر از مکتب ابن عربي در آثار خود به بررسي هستي شناسانه انسان کامل پرداخته است. تأثر امام، از حکمت متعاليه و اجتهاد ايشان در عرفان نظري به‎نوبه خود قابليت بررسي و پژوهش اختصاصي انديشه‌هاي ايشان درزمينه امامت را فراهم مي‌آورد.
اهل معرفت در رويکرد خويش به مسئله امامت، ضرورت وجود امام و ولي را به‌عنوان انسان کامل و نقش او در سلوک به‌سوي حق، موردبحث قرار مي‌دهند. در اين شيوه از رويکرد، ابعاد ژرف‌تري از حقيقت امامت موردعنايت قرار مي‌گيرد و آنچه با چنين روي‌آوردي به دست مي‏آيد، از نگرش اصيل شيعي بيرون نيست.
از ديد سيد حيدر آملي و امام خميني، امام، آيينه تمام نماي حق و مظهر تام اسماء و صفات الهي و جامع مراتب حقي و خلقي است. او واسطه فيض الهي و رابط ميان حق و خلق مي‌باشد. او جان هستي است که با وجودش هستي ممکنات حيات مي‌يابد و با نبودش نابود مي‌گردد و جهان، آني بدون فيض وجودي امام باقي نخواهد بود.
واژگان کليدي
امام، فيض، انسان کامل، سيد حيدر آملي، امام خميني.