Thesis_info

وضعیت علوم و عالمان اسلامی (تفسیر، قرائت و حدیث) در قرن سوم و چهارم هجری (شرق جهان اسلام)

چکیده
حرکت در مسیر تمدن سازی نوین اسلامی و پایه‌ریزی تمدنی پویا و اثرگذار در جهان اسلام، ضرورت شناخت پیشینه مسلمانان و نقش آنان در تأسیس و پیشرفت علوم را نمایان می‌سازد، این اثر به ویژه با در نظر گرفتن پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و همچنین بیداری اسلامی در کشورهای اسلامی بیشتر مورد تأکید است.
به دلیل عدم پژوهش‌های کافی در زمینه وضعیت علوم و تحول آنها و همچنین نقش اندیشمندان مسلمان در پویایی و پیشرفت علوم، در این پژوهش به بررسی وضعیت علوم (تفسیر، قرائت و حدیث) در قرن سوم و چهارم هجری قمری پرداخته شده است، در ابتدای تحقیق به اوضاع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مؤثر بر گسترش یا عدم توسعه علوم یاد شده در قرن سوم وچهارم اشاره شده است، سپس پیشینه و وضعیت علوم (تفسیر، قرئت و حدیث) از صدر اسلام تا ابتدای قرن سوم بیان شده است.
در ادامه تحقیق به معرفی دانشمندان اثرگذار و آثار مهم آنها پرداخته شده است. مفسران معروف قرون یاد شده و تفاسیر مهمی که به رشته تحریر درآروده‌اند، دانشمندانی که در علم قرائت و تألیف و تحقیق در این علم کوشیده‌اند و همچنین محدثان اثرگذار که کتب حدیثی و مجموعه‌های حدیثی مهم به یادگارگذاشته‌اند، مورد شناسایی و معرفی قرار گرفته‌اند.
علمای علوم مذکور در قرن سوم و چهارم هجری تحت شرایط و اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن زمان دست به ابداعات، ابتکارات و نوآوری‌هایی زده‌اند که در گشترش و پیشرفت علوم مؤثر بوده است، از نکات قابل توجه این تحقیق بررسی نوآوریها و ابتکارات دانشمندان در قرن‌های سوم و چهارم به روشی توصیفی ـ تحلیلی است.
دستاوردهای تحقیق حاضر برای شناخت فرهنگ و تمدن اسلامی و نقش اندیشمندان مسلمان در تمدن اسلامی و همچنین در زمینه نیاز به شناسایی دانشمندان در زمینه علوم انسانی اسلامی (تفسیر، قرائت و حدیث) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
واژگان کلیدی
وضعیت، تفسیر، قرائت، حدیث، علوم انسانی اسلامی، حکومت عباسیان، علوم، عالمان، قرن سوم هجری، قرن چهارم.