Thesis_info

افزایش یا کاهش تعداد فرزندان در خانواده از دیدگاه اخلاق اسلامی

چکیده
فرزند آوری و تولید مثل، یکی از دغدغه‌های مورد توجه انسان در طول تاریخ است و در تمام اعصار این مسئله به‌عنوان یکی از مسائل مورد اهمیت خانواده‌ها، جوامع و اندیشمندان بوده است.
امروزه نیز مسئله افزایش و کاهش جمعیت از ابعاد مختلف مورد توجه حوزه‌های مختلف فکری و فرهنگی است؛ حوزه‌های روان‌شناسی، علوم اجتماعی، اقتصادی، زیست شناسی و سیاسی به چنین دغدغه‌ای پرداخته‌اند و مباحثی را به نفع یا علیه افزایش فرزندان مطرح کرده اند.
اما علی‌رغم پرداختن به این بحث در حوزه‌های مختلف، این بحث از منظر اخلاقی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
این پژوهش عهده دار بررسی اخلاقی افزایش یا کاهش فرزندان از دیدگاه اخلاق اسلامی است.
در این پژوهش پس از بیان سیر تاریخی سیاست‌های جمعیتی در ایران و جهان، به بررسی زمینه‌های شکل‌گیری این سیاست‌ها و خاستگاه آن پرداخته شده است؛ که بیانگر این مطلب است که آنچه تحت عنوان سیاست‌های جمعیتی که امروزه در جهان مطرح است و به ظاهر آن‌ها را بر امور روان‌شناسی، تربیتی، اجتماعی، اقتصادی و زیستی مبتنی می‌کنند و مشکلات ناشی از جمعیت را علت اجرای این سیاست‌ها می‌دانند چیزی جز برنامه‌ای برای هموار کردن راه رسیدن به اهداف استعماری و استثماری قدرت‌های بزرگ جهان نبوده است.
بررسی و ارزیابی مبانی واصول اخلاقی حاکم بر نظریه‌های جمعیت نشان می‌دهد مادی‌گرایی، انسان محوری، اخلاقی فردگرایی و... زمینه انحراف در مسیر اخلاقی بشر در این مسئله شده و به جانب افراط و تفریط کشیده شده است.
بررسی آثار و پیامدهای افزایش و کاهش جمعیت نیز نشان می‌دهد که از منظر اخلاقی کدام دیدگاه به ارزش‌های اخلاقی نزدیک‌‌تر است؟ این بررسی از دو منظر قابل بررسی است، یکی رویکرد فردی و دیگری رویکرد اجتماعی.
در این پژوهش با بررسی رویکرد‌های پیش گفته و تحلیل میزان تأثیر‌گذاری افزایش و یا کاهش در مسائل اخلاقی، بر اساس معیار‌های عقلی و تجربه‌های بشری و نیز محک آن در آموزه‌های اخلاق اسلامی، جانب افزایش فرزندان در خانواده از منظر اخلاقی مورد توجه و تأکید قرار می‌گیرد.
واژگان کلیدی
جمعیت، اخلاق، خانواده، اخلاق کاربردی، اخلاق خانواده.