Thesis_info

بایسته و نبایسته های اخلاقی معاشرت های کلامی از دیدگاه اسلام

چکیده
حیات اجتماعی انسان توأم با معاشرت است، برخورد و اصطکاک است، تنوع سلیقه‌ها و رأی‌هاست. اجتماعي بودن انسان مقتضي اين است كه روابط خود را با ديگري بشناسد و به درستي سامان دهد. بخش بزرگي از احكام و قوانين عقلاني و عقلايي و آموزه‌هاي اخلاقي به حوزه رفتار اجتماعي و چگونگي ارتباطات بشري به ویژه ارتباط کلامی و ساماندهي آن، بازمي‌گردد.
از آنجا که آدمی در رساندن ما فی الضمیر خویش ناگزیر به تکلم است و اندوخته‌های علمی خویش را و تجربیات زندگی را به وسیله مهمترین نعمت الهی که همان سخن گفتن است ارائه می‌دهد و بسیاری از تنش‌ها و چالش‌های زندگی را باکلام باید حل و فصل نماید. سخن گفتن از مهمترین و ضروری‌ترین و شاید پرکاربردترین راه بر قراری ارتباط است و در سرنوشت انسان و سعادت و شقاوت ابدی او نقش به سزایی دارد. پس باید کلام و سخن به آداب و زیبایی‌هایی آراسته و از آفات و زشتی‌ها وارسته گردد تا به وسیله آن انسان به تکامل و تعالی دست یابد. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی و در مواردی تبیینی به این آداب و زیبایی‌ها پرداخته شده است. از جمله زیبایی‌های کلام، حسن کلام، کلام احسن، لین بودن کلام، معروف بودن کلام، میسور بودن کلام، بلیغ بودن کلام، فصیح بودن کلام، سدید بودن کلام، کریم بودن کلام، کلام حق، صدق کلام وکلام عادلانه می‌باشد. همچنین کلام آفات و زشتی‌هایی دارد از جمله، دروغ‌گویی، شایعه پراکنی، بهتان و تهمت، غیبت، استهزاء و تمسخر، سب و طعن و دشنام، بد زبانی، لعنت کردن، سرزنش کردن، نمامی و سخن چینی، دوروئی و دو زبانی، نجوا کردن، شوخی کردن، سخنان بیهوده و بحث و جدل. با ارائه راهکارهای علمی از جمله توجه کردن به پاداش ها ومجازات هایی که خداوند متعال در نظر گرفته و همچنین سمیع بودن خداوند متعال و همچنین ارائه راهکارهای عملی آن از جمله: تهذیب نفس، دعا کردن، معاشرت با افراد صالح، خوب گوش کردن، حسن ظن، عالم با عمل بودن و عفو و گذشت است؛ که می‌توان به بهتر شدن ارتباطات و معاشرت افراد کمک کرد تا اینکه سخن و کلامشان مصداق کلام نیکو شود.
واژگان کلیدی
معاشرت کلامی، بایسته‌های معاشرت کلامی، نبایسته‌های معاشرت کلامی، اخلاق اسلامی، حسن کلام.