Thesis_info



جزئیات پایان نامه انتخابی شماره 341

توجه: دریافت فایل الکترونیکی پایان نامه ها فقط برای افراد دارای مجوز قابل دسترس می باشد.

عنوان پایان نامه:

کارکردهای اجتماعی دین با مقایسه آراء علامه طباطبایی و اریک فروم

نویسنده: حسن اناری مومن ابادی
استاد راهنما: سیدمحمدعلی داعی نژاد -
استاد مشاور: سیدمحمود نبویان -
استاد داور: محمد محمدرضایی -
مقطع: کارشناسی ارشد
گرایش: مبانی نظری اسلام
تاریخ دفاع: 29/04/1389
چکیده:

چكيده
دين در عرصه اجتماعي داراي كاركردهاي زيادي است. اثبات اين فرضيه هدف اصلي اين پژوهش است. البته كاركرد دين غير از عملكرد جوامع ديني است. چون در اين جوامع به آموزه‌هاي ديني عمل نمي‌شود و لذا عملكرد آنها نمي‌تواند كاركرد دين باشد. بين علامه طباطبائي‌و اريك فروم در مورد كاركردهاي دين اشتراك نظرهاي زيادي است اگرچه رويكرد يا رهيافت‌ها يكسان نيست؛ فروم دين را درمانگر خوشيفتگي مي‌داند و علامه خودشيفتگي را نتيجه عمل نكردن به دستورات ديني دانسته است. كاركرد دوم دين به عقيده اريك فروم و علامه طباطبائي عدالت است؛ عدالت به عقيده هر دو امري دقيق‌تر و ظريف‌تر از تساوي است چون در عدالت هم تساوي لحاظ مي‌شود و هم تمايز. سومين كاركرد دين در اجتماع مبارزه با بت‌پرستي است؛ علامه طباطبائي به تفصيل از بت‌پرستي بحث كرده اما انرا کارکرد اجتماعی قرار نداده زیرا بت پرستی نقطه مقابل دین است و نمیتوان مبارزه با انرا کارکرد دین قرار داد. چهارمين كاركرد دين، ضمانت اجرائي قوانين است؛ به نظر فروم دين قدرتي ما فوق قدرت بشري را در درون انسان نهادينه مي‌كند بنام وجدان و وجدان امري دروني و ناظر بر حسن اجراي قوانين است اما به نظر علامه، دين با دستوراتي كه بيان کرده از يك طرف و اعتقاد شخص از طرف ديگر، ملكاتي در وجود انسان پديد مي‌آورد كه انسان قوانين را به طور منظم انجام مي‌دهد.
پنجمين كاركرد دين آزادي است؛ آزادي در نظر هردو‌ انديشمند معناي يكساني دارد يعني رهائي از قيد و بندهاي هواي نفس. ايجاد ارزشهاي اخلاقي در جامعه كاركرد ديگر دين است كه به عقيده فروم پايبندي به دين، اين ارزشها را ايجاد مي‌كند و به عقيدة علامه ايجاد ارزشهاي اخلاقي و رهین دو امر است؛ يكي اعتقاد و ديگري عمل. اعتقاد، انگيزه بر عمل ايجاد مي‌كند و عمل ملكه اخلاقي مي‌آفريند. هفتمين كاركرد دين، احساس مسئوليت است كه به گفته فروم، اين كاركرد به شدت با اهداف جامعه صنعتي در تضاد است. علامه نيز در مورد اين كاركرد با فروم هم عقيده است. وحدت هم هشتمين كاركرد دين است، تفاوتي كه در اين مورد بين فروم و علامه وجود دارد اين است كه فروم، دين را ظرف اتحاد مي‌داند و علامه آن را علت و موجب اتحاد جامعه دانسته است.
در مجموع مي‌توان گفت كه اين تحقيق جواب سئوال اصلي خود را به تفصيل يافته است و دين داراي كاركردهاي اجتماعي زيادي است. در پايان ذكر اين نكته قابل توجه است كه فروم تلاش زيادي در جهت اثبات امكان دینی بودن جامعه به عمل آورده است اما علامه طباطبائي در صدد بيان اجتماعي بودن دين بوده است.