Thesis_info

کارکردهای قلب و مدیریت آن از منظر نهج البلاغه

چکیده
ساحت ناپیدای انسان (روح) دارای ابعادی است یکی ازابعاد آن، بعد گرایشی است که به قلب تعبیر می‌شود. معنای مرکزی واصلی قلب همان تحول ودگرگونی است واز این جهت قلب نامیده می‌شود که یک آن قرار نداردوپیوسته درتقلب است همان گونه که قلب جسمی که دربنیه انسان است ودرهردقیقه چندین بار قبض وبسط داردویک آن آرام نیست. فراوانی وگونه گونی کاربرد قلب ونظایر آن درنهج البلاغه نشانگر این است که دامنه‌ی گسترده ای، برای مفهوم این کلمه لحاظ شده که از جایگاه حساس، کارساز ونقش پردازی برخوردار است، ما دراین تحقیق با استفاده از منابع لغوی وشروح نهج البلاغه به تبیین این موضوع پرداخته ایم.
قلب دارای کارکردهای منفی ومثبت هم دربعد ادراکی وهم دربعد احساسی است گاهی کارکرد ادراکی قلب به واسطه وسوسه‌ی شیطان وعوامل دیگری دچار اختلال می‌شود وگاهی ازکار می‌افتدوقدرت تشخیص ودرک را از دست می‌دهدکه از آن تعبیر به عمای قلب یاکوردلی می‌شود که از مهمترین عوامل عمی وکوری قلب اکراه واجبار قلب است.
کارکرد منفی قلب دربعد احساسی این است که به سوی بدیها وهواهای نفسانی وشهوات حیوانی میل وکشش دارد؛ که ازآن تعبیر به هوای نفس یانفس اماره می‌شود که هرچه بیشتر در این باتلاق گناه دست وپا زند مرض اوفزونی می‌یابد ودر صورت عدم مبادرت به درمان ومعالجه این بیماریهای روحی به موت قلب منجر می‌شود.
کارکرد مثبت قلب دربعد ادراکی این است که با تمرین وریاضت های شرعی وتقوا پیشگی به مقام شهود وادراک می رسد وبربسیاری ازمجهولات وامور غیبی ومعرفت وشناخت عمیق ودقیق خدا دست می یابد.کارکردمثبت قلب دربعد احساسی این است که قلب انسان مومن ومتقی ازسلامت واطمینان وشرح صدربرخوردار است وقلبش جایگاه محبت، خشیت، امید، تقوا وخشوع به خداست ومحبت به هم نوعان خویش رادرطول محبت خدا می‌داند؛که بایداینها راحفظ وتقویت نماییم.
مدیریت قلب به این است که انسان بتواند برتقلبات ودگرگونی‌های وگرایشهای ویران کننده‌ی قلب فائق آیدوبتواندکارکردهای منفی قلب راکنار زده وکارکردهای مثبت راجایگزین کندوبتواند برامیال وهواهای نفسانی خویش پیروز شودوان راتدبیر نماید. مهم ترین گام های مدیریتی قلب عبارت اند از: شناخت قلب و جایگاه آن و بیان استعدادها وحالات ویژگی های آن، احیای قلب، عمارت و آبادانی قلب، تحذیر قلب، اماته قلب (از محبت‌های باطل و گرایش‌های باطل)، تقویت قلب، تنویر قلب، توزین و محاسبه قلب.
واژگان کلیدی:
مدیریت، کارکرد ادراکی، شرح صدر، فؤاد، عَمَی، تقوا.