Thesis_info

تأثیرات امانت انگاری وجود انسان در اخلاق فردی و اجتماعی

چكيده
امانت‌انگاری نگاه ویژه انسان به خود و جهان است. چنین نگاهی ترجمان عملی جهان‌بینی توحیدی اوست که خداوند را مالک حقیقی خود، اعضا و جوارحش مي‌داند، و بدون اذن مالک نمی‌تواند در آن تصرف کند. در این نگاه که آیات و روایات اسلامی همواره آن را برای ما به تصویر می کشد، انسان و اعضا و جوارحش در برابر خداوند، مسئول و پاسخگو است از ثمرات چنین بینشی آن است که انسان در زندگی فردی و اجتماعی خود كاركرد اخلاقی بهتری داشته باشد.
در این نوشتار با روش درون دینی و تحلیل مفهومی و گزاره‌ای و نیز استفاده از تبیین و توصیف، مسأله امانت و امانت‌انگاری مورد واکاوی قرار گرفته است.هر چند می‌توان از متون دینی مسأله امانت‌انگاری وجود انسان و توجه به آن را به دست آورد، اما در نگاه دانشمندان اخلاق تأثیر چنین مسأله‌ای در اخلاق فردی و اجتماعی به ندرت یافت می‌شود كه گویای این است که در آموزه‌های اخلاقی بیش از پیش به معارف اسلامي به ویژه قرآن و روایات نياز است. در این نوشتار ضمن بیان ضرورت پرداختن به مسأله و توجه بيشتر به بینش امانت‌انگاری، به مبانی آن که شامل مبانی خداشناسی، جهان‌شناسی و انسان‌شناسی است پرداخته شده و مؤلفه‌های آن یعنی امانت دهنده، امانت گیرنده، علم به امانت و موضوع امانت، مورد بررسي قرار گرفته است. بررسی مکاتب رقیب چنین دیدگاهی از جمله دیدگاه‌های مادی‌گرا و انسان محور ما را به برجستگی‌های دیدگاه اخلاق اسلامی در این زمینه رهنمون خواهد شد.
در فصل پاياني تأثیرات امانت‌انگاری وجود انسان در کسب فضایل فردی و اجتماعی مانند بزرگی و صلابت نفس، صبر، قناعت، تواضع، حسن ظن، عفو و دفع و رفع رذایل فردی و اجتماعی از قبیل جزع، دون همتی، ضعف نفس، کبر، غضب، حسد بر مبنای باور به مالکیت خداوند و امانت بودن انسان مورد توجه قرار گرفته و به تبیین آن‌ها پرداخته شده است.
واژگان کلیدی
توحید محوری، امانت‌انگاری، امانت، مالکیت، انسان، اخلاق فردی و اجتماعی، اومانیسم.