Thesis_info



جزئیات پایان نامه انتخابی شماره 529

توجه: دریافت فایل الکترونیکی پایان نامه ها فقط برای افراد دارای مجوز قابل دسترس می باشد.

عنوان پایان نامه:

آموزه امت اسلامی در قرآن کریم و تبیین قابلیت های فرهنگی و تمدنی آن

نویسنده: امیرمحسن عرفان
استاد راهنما: علی بیات -
استاد مشاور: محمدحسین دانشکیا -
استاد داور: محمد هادی یوسفی(غروی) - سید محمود سامانی - رمضان محمدی -
مقطع: دکتری
گرایش: تاریخ و تمدن اسلامی
تاریخ دفاع: 27/11/1395
چکیده:

چکیده
این پژوهه می‌کوشد با رویکردی توصیفی – تحلیلی و با هدف نهادینه‌سازی رویکرد تحلیل کیفی به آموزه‌های دینی، نقش باورداشت آموزه امت را در حیات فرهنگی و تمدنی مسلمانان بازکاوی کند. و این فرضیه را محک بزند که آموزه امت دارای ظرفیت‌ها و قابلیت‌های فرهنگی و تمدنی است که در احیا و تجدید تمدن‌اسلامی نقش بنیادینی دارد. این روشن‌گر آن است که ادعای فقدان آموزه‌های فرهنگی و تمدنی در دین در ترازوی تحقیق امروزین مقبول نمی‌افتد و چنان وزنی نمی‌آرد.
الزامات احیای تمدن اسلامی، کنش تمدنی اسلام و غرب و سلطه اندیشه سکولار بر تمدن‌پژوهی از مهم‌ترین ضرورت‌های اتخاذ رویکرد تمدنی به آموزه‌های اسلامی است. اين ديدگاه مستلزم رويكردي بومي است كه اقتضاي آن به رسميت شناختن وحي به عنوان منبع اصلي معرفت و هدايت‌گر ساير منابع معرفتي و جدا شدن از روش‌شناسي سكولار است.
بازنمایی انقلاب معناشناختی قرآن در کاربست واژه امت آغازگاهي است كه این جستار براي ارائه تصویری روشن از بحث بر مي‌گزيند. گونه‌شناسی معنایی امت در قرآن، تبیین جوهره معنایی امت و تبیین جایگاه آن در منظومه معنایی اسلام از جمله مباحث مورد تأکید در این بخش از نوشتار است.
شواهد و قراین تاریخی در این جستار برمی‌نمایند که مدینه‌النبی و مدینه‌الوصی مهم‌ترین الگو و بن‌مایة تحلیلی آموزه امت در تحقق تاریخی این آموزه است. البته کارکردهای فرهنگی و تمدنی این آموزه را در این مقطع تاریخی نباید در ظواهر تمدنی جستجو کرد بلکه به ساحت کلان و بنیان اندیشه‌ای و روح حاکم بر تمدن اسلامی مربوط می‌گردد. به دیگر سخن اسلام برای بالابردن ضریب اثربخشی آموزه امت و به عنوان گامی برای تکمیل این آموزه، آن‌را به الگویی آرمانی پیوند زده است که البته طبیعی می‌نماید که نقش چنین الگویی در جهت‌گیری تمدنی است. در رویکرد فرهنگی و تمدنی به آموزه امت باید با گفتمان تمدن‌گرایی اسلامی ارتباطی سازوار داشت تا بتوان نرم‌افزار آموزه امت را به سخت‌افزار تبدیل نمود. در این جهت آموزه امت با مهندسی رفتار اجتماعی مسلمانان، تبدیل گسست‌های فعال به غیرفعال و ارائه بسیج اجتماعی درصدد اثر گذاری در نظام اجتماعی تمدن اسلامی است. افزون بر این، آموزه امت با تزریق هویت جمعی، تبدیل هویت‌های اجتماعی گسیخته به پیوسته و تضعیف هویت‌جویی‌های قومی و مذهبی افراطی هویت واحد تمدنی را بازنمایی می‌کند. برجسته‌سازی ارزش‌ها و نمادهای مشترک و ارائه منطق مواجهه با تفاوت‌های فرهنگی نقشی است که این آموزه در نظام فرهنگی تمدن اسلامی ایفا می‌کند. جهت دیگری که باید به آن توجه داشت نقشی است که این آموزه با نهادینه‌سازی سیاست برون‌گرایی رشدمحور و خلق مسئولیت‌های فراملی در نظام سیاسی تمدن اسلامی می‌گذارد.
واژگان کلیدی
امت، وحدت، قرآن، تمدن، فرهنگ، هویت، انسجام.