پیامبر اکرم(ص) معلم حکمت

به مناسبت مبعث پیامبر اکرم(ص) مراسم جشنی با سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین بنیادی در روز چهارشنبه ۲۰ اسفند ۱۳۹۹ در نمازخانه دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین بنیادی در ابتدا با اشاره به چهار حادثه مهم در ابتدای اسلام گفت: چهار حادثه در اسلام خیلی سرنوشت‌ساز است که در هر ۴ حادثه نبی مکرم اسلام(ص) حضور دارند؛ حادثه اول مبعث پیامبر اسلام و دوم هجرت ایشان، سوم معراج و چهارم حجه‌الوداع پیامبر(ص) است. همه این موارد در یک امتداد قرار گرفتند که استمرار آن قیام کربلا و ظهور حضرت حجت است و ثمره این ۴ واقعه استمراری است که اتفاق می‌افتد. طبق آیه: «یَا أَهْلَ الْکِتَابِ قَدْ جَاءَکُمْ رَسُولُنَا یُبَیِّنُ لَکُمْ عَلَىٰ فَتْرَهٍ مِنَ الرُّسُلِ أَنْ تَقُولُوا مَا جَاءَنَا مِنْ بَشِیرٍ وَلَا نَذِیرٍ ۖ فَقَدْ جَاءَکُمْ بَشِیرٌ وَنَذِیرٌ ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ» (مائده، آیه ۱۹) پیامبر در دوران فترتی مبعوث شدند که مردم خالی از رسل به سر می‌بردند و زمانی که رهبران الهی در جامعه نباشند جامعه دچار وضعیتی اسفناک می‌شود که دوره جاهلیت سند آن است.
ایشان در ادامه خاطرنشان کرد؛ بیش از ۵۰۰ آیه در مورد بعثت و وظایف و رسالت پیامبر وارد شده است. بخشی از این آیات اشاره دارد که خدا با سه امر، رسالت را در منظر مردم قرار می‌دهد، یکی آیات قرآن کریم است که خدا می‌فرماید: پیامبر(ص) می‌تواند با همین آیات با مردم محاجه کند و کسی در مقابل منطق الهی و فطری آیات قرآن نمی‌تواند خلاف بگویند. امر دوم بیانات و معجزاتی که پیامبر آوردند که بزرگ‌ترین این معجزات قرآن کریم بود که امروز هم با پیام فطری خود می‌تواند فراگیر و جهانی شود. امروزه بسیاری به دنبال متون مطابق با فطرت هستند که قرآن کریم و نهج‌البلاغه اینگونه هستند. ولی ما نتوانستیم آیات قرآن و خُطب امیرالمومنین(ع) را به صورت یک الگو در بیاوریم و به جامعه امروز ارائه دهیم. جامعه امروز از ما متن نمی‌خواهد، بلکه متنِ تبدیل شده به مدل‌ها و الگوی مطابق با فطرت و پیشرفت بشر می خواهد. امر سوم برهان است، پیامبر اکتفا به آیات و معجزات نمی‌کردند بلکه مباحث برهانی هم در کلام حضرت زیاد است. برهان معنای وسیعی دارد گاهی اقتضای برهان سکوت است و گاهی رفتار اخلاقی و گاهی جدال احسن و قول معروف یا قول همراه با ادله و عاطفه است.
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در تبیین قرآنی از رسالت گفت: قرآن رسالت را گاهی با عنوان موضوع رسالت و گاهی به عنوان لوازم رسالت بیان می کند. در آیات زیادی خداوند پیامبر(ص) را به عنوان معلم حکمت معرفی می‌کند و پیامبر حکمت را به عنوان یک امر کارساز برای ترقی و تعالی بشر مطرح فرمودند. لوازم رسالت بعد از بعثت است، وظیفه پیامبر فقط بیان حجت نیست، بلکه اتمام حجت هم از وظایف مهم پیامبر و امامان بعد از ایشان است. در داستان کربلا هم فقط بیان حجت نبود بلکه اتمام حجت بود.
وی در اهمیت حکمت در رفتار پیامبر(ص) گفت: تمام رفتارها و رویکردهای پیامبر گرامی اسلام بر اساس حکمت بوده است و در همین دوران امروز هم حکمت دُرّ نایابی است. اما ما منابع و روش‌های آن را داریم و امروز رسالت نخبگان جامعه فهم و به کارگیری حکمت و عقلانیت در جامعه است و اگر حکمت درست فهمیده نشود برخی معارف انکار می‌شود. پیامبر برای تمام کردن اخلاق آمده است ولی امروز اخلاق در جامعه نیست، چون حکمت از بین رفته و اولویت‌ها عوض شده است، اولویت از تفکر بر اساس عقلانیت خارج شده است. نقشه قتل و اخراج پیامبر(ص) از مکه بخاطر این بود که حکمت پیامبر در مکه خودنمایی می‌کرد. حکمتی که در زندگی فردی و اجتماعی پیامبر(ص) کاملاً مشهود بود. این اهمیت حکمت در اسلام در حالی است که حتی بهشت دنیای امروز بر اساس ابزار قدرت و ثروت است و جایگاهی برای حکمت وجود ندارد. حکمت در رسالت و بعثت پیامبر(ص) موضوع بسیار مهمی است. حکمت مورد نظر ما در تبلیغ و تربیت در تراز جهانی مطرح است تا بتوانیم موضع مطلوبی را ترسیم کنیم.