گزارش جلسه دفاع رساله جناب آقای محمد جواد طوسی

به حول و قوه الهی جلسه دفاع رساله جناب آقای محمد جواد طوسی، مقطع دکتری، گرایش انقلاب اسلامی چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ۹۹ ساعت ۱۸ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید

موضوع رساله: وضعیت شناسی تحلیلی مراکز شیعه شناسی داخل کشور.

استاد راهنما: جناب آقای دکتر یعقوب توکلی.

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین دکتر روح الله شاکری .

اساتید داور: حجت الاسلام و المسلمین دکتر ابروش، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید احمدی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر باباپور

جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از رساله و انجام اصلاحات درخواستی اساتید محترم داوران در جلسه پیش دفاع پرداخت.

در ادامه داوران محترم نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به دفاع از رساله پرداختند. و سپس اساتید برای نمره دانشجو به شور نشسته و بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.

چکیده رساله
رشتۀ «شیعه‌شناسی» به ضرورت آشکار نمودن و کشف مبانی و مبادی فکری و اصول عقیدتی، آموزه‌ها، آیین‌ها، معارف، علوم و دانش‌های اختصاصی تشیع و در ادامه نحوۀ تشکل جمعیت شیعیان حول این مذهب و سیر تاریخی گسترش کمّی و کیفی ایشان در جغرافی‌های مختلف پدید آمده است. در وضعیت کنونی جهان، تقابل همه‌جانبۀ مکاتب با یکدیگر بویژه با اسلام و علی‌الخصوص با تشیع، مأموریت مراکز «شیعه‌شناسی» را حیاتی‌تر نموده و به تبع این رویارویی، تحلیل وضعیت موجود آنها و ارائۀ نظریات پشتیبان برای تسهیل حرکتشان به سوی وضع مطلوب، ضروری می‌نماید. مسئلۀ این تحقیق، در ابتدا شناسایی تمامی مراکزی است که در کشور ایران به کار شیعه‌شناسی مشغول‌اند و سپس تحلیل وضعیت موجود آنها در جنبه‌های ساختاری و محتوایی است تا امکان نقد و ارزیابی و بهره‌گیری از نظریات پشتیبان متناسب در جهت رسیدن این مراکز به وضع مطلوب فراهم گردد. این مهم در جهت ایجاد تغییرات و اصلاحات در روندها و روش‌ها و اهداف آنها و در ادامه بازشدن چشم‌اندازهای نظری برای تحقیقات بعدی است تا از کمبودها و تنگناهای موجود این مراکز کاسته شود.
روش تحقیق حاضر برگرفته از «تحقیق مروری نظام‌مند» است. در این روش محقق پس از جستجوی اسناد و متون مرتبط با موضوع در میان تمامی مطالب مکتوب و شفاهی کتابخانه‌ای و نیز سایت‌ها و مجلات و الواح فشرده و بروشورهای سازمان‌های مرتبط، طی فرآیندی چندباره آنها را مرور و نقد نموده تا به درک خود از مراکز و تحقیقات، رویکردها و روش‌هایی که در آنها جریان دارد بیفزاید تا در نهایت به تفکیک و صورت‌بندی جدیدی از آنها برسد که امکان رصد کمّی و کیفی در وجوه ساختاری و محتوایی ایشان فراهم گردد.
نتایج روش فوق، ایجاد فهرستی از افراد و سازمان‌ها و گروه‌های آموزشی و پژوهشی‌ در دسته‌بندی‌های متناسب با مبانی و روش‌ها و اهداف هر یک از آنهاست. صورتبندی افراد شیعه‌پژوه و مراکز شیعه‌شناسی، هر کدام در ۳ دسته و توضیح و تفسیر وجه این دسته‌بندی‌ها نیز از نتایج اصلی این تحقیق بوده که در نهایت با استفاده از دو نظریه پشتیبان در حوزه‌های «فلسفۀ علم» و «فلسفۀ دین»، نقدها و پیشنهاداتی جهت نیل آنها به سوی وضع مطلوب ارائه گردیده است.

واژگان کلیدی
مذهب شیعه، شیعه شناسی، شیعه پژوهان، تحقیق مروری، تحلیل وضعیت، صورتبندی، فلسفه علم، فلسفه دین