Thesis_info

تاثیر گفتمان یهودی در تدوین مقالات سیرة نبوی در دائره المعارف اسلامE2

چكيده
جایگاه مقدس پیامبر اسلام[] در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی و حجیت گفتار و افعال آن حضرت به عنوان سنت نبوی نزد مسلمانان، باعث شده است که موضوع مطالعه و نگارش زندگی این حضرت همواره طی تاریخ اسلام اهمیت بسیاری داشته باشد. اهمیت این امر سبب شده که حتی متفکران و نویسندگان مستشرق غربی نیز به نگارش رویدادهای حیات پیامبر اسلام و افعال و گفتار ایشان دست زنند. البته در گسترۀ انگیزۀ غربیان برای مطالعۀ زندگی‌نامۀ پیامبر اسلام و حتی نگارش آن تنوع بسیاری مشاهده می‌شود که عناد با دین اسلام و پیام‌آور آن و تخریب آنها در میان این انگیزه‌ها نمود بیشتری داشته است. در این میان مستشرقین، نویسندگان و متفکران یهودی نقش برجسته¬ای در این زمینه داشته¬اند؛ تا جایی که می¬توان از شکل¬گیری گفتمانی، به نام گفتمان یهودی در مطالعات اسلامی غربی سخن گفت. حضور یهودیان در میان خاورشناسان غربی، که گاه با تاکتیک اظهار مسیحیت و مخفی کردن اعتقادشان به یهودیت همراه بوده است، به جهت‌دهی تحقیقات خاورشناسان به نفع یهودیان منجر شده و با گذشت زمان، گفتمان یهودی را در حوزۀ مطالعات اسلامی شکل داده است. این گفتمان می‌کوشد منشأ تاریخی اسلام، قرآن و سیرۀ رسول خدا[] را یهودی جلوه دهد. یکی از آثاری که در حال حاضر عهده‌دار معرفی اسلام در میان ملل گوناگون دنیاست و بسیاری از اروپاییان برای شناخت اسلام به آن مراجعه می‌کنند دائره¬المعارف اسلام است که انتشارات بریل آن را منتشر کرده است. در این پژوهش تلاش شده است نخست، چرایی و چگونگی شکل‌گیری گفتمان یهودی در آغاز دورۀ آکادمیک شرق‌شناسی بررسی شود و خاورشناسان تأثیرگذار مانند گلدتسیهر ، معرفی گردند و مؤلفه‌های گفتمانی آنان در ارتباط با سیرۀ نبوی تبیین شود و سپس با بهره‌گیری از شیوۀ تحلیل گفتمان، تأثیرات این گفتمان بر تدوین مقالات مرتبط با سیره در دایره‌المعارف اسلام بیان گردد.
کلمات کلیدی: دائره¬المعارف اسلام، گفتمان خاورشناسان یهودی، پیامبر اسلام، شرق¬شناسی، سيره نبوي