Thesis_info

مطالعه تطبیقی رخدادهای صدر اسلام به روایت «منابع منتخب تاریخی» با قرآن (مطالعه موردی غزوات بدر، احد، تبوک)

چکيده
قرآن منبع مطمئنی برای اطلاع از حوادث صدر اسلام است که برای رسیدن به هدف یا اهداف خود از دانش‌های متعددی از جمله تاريخ به روش خاص خود بهره می گیرد.این پژوهش به دنبال مقایسه بین گزارش‌های «برخی منابع تاریخی» و «قرآن» است. تفاوت‌ها ،شباهت‌ها و تعارض‌های آن‌ها با یکدیگر به لحاظ موضوع و روش، سئوال اصلي اين رساله است که با کشف آن، روش پرداختن قرآن به گزارش‌های تاریخی و وجوه متمایز آن با تاریخ نگاری مسلمانان به دست مي آید.به دلیل وسعت دامنه غزوات عصر نبی اکرم(ص) تنها به سه غزوه، از مهمترین غزوات آن دوره که انعکاس وسیع تری در قرآن داشتند اکتفاء شده است. منابع منتخب (سیره ابن هشام ـ تاریخ طبری و مغازی واقدی) کهن، معتبرو بخش قابل توجهی را به غزوات مورد نظر اختصاص داده و اغلب به غزوه‌ها از منظر قرآن نیز پرداخته‌اند. این رساله می‌تواند الگویی قرآنی را برای ارائه درس تاريخ صدر اسلام در اختیار استادان قرار دهد که به برآوردن اهداف دروس معارف اسلامی کمک کند. روش تحقیق «تحلیلی ـ تطبیقی» است. مطالعه تطبیقی از روش‌های قرآن برای ایجاد تحول بینشی است. گونه‌اي از اين روش از سوی امامان شیعه در بررسی صحت و سقم گزاره‌های تاریخی به کار گرفته شده است. دستیابی به موضوع‌های مشترک با کتب تاریخی یا موضوع‌های نزدیک به هم با اختلاف رویکرد، تفاوت‌های موضوعی، تفاوت‌هایی در چینش، نحوه ارتباط موضوع‌ها و الگوی ارائه مطالب و نیز ارائه الگوهایی از هر غزوه و دستیابی به تعارض‌های موردی میان قرآن و منابع از یافته‌های این رساله است. در پايان تعریفی از موضوع تاریخ در قرآن و ویژگی‌های تاریخ نگاری قرآنی ارائه شده است.
واژگان کليدي
بدر، احد، تبوک، قرآن،مغازی واقدی، سیره ابن هشام، تاریخ طبری، تاریخ نگاری