جزئیات پایان نامه انتخابی شماره 253
توجه: دریافت فایل الکترونیکی پایان نامه ها فقط برای افراد دارای مجوز قابل دسترس می باشد.
|
عنوان پایان نامه: |
تبیین روش شناسی تاریخ تفکر در عرصه امامت از دیدگاه مدرسی و نقد آن |
|
نویسنده: |
حمیدرضا قربانی مبین |
|
استاد راهنما: |
عبدالحسین خسروپناه - |
| استاد مشاور: |
نعمت الله صفری فروشانی - محمد تقی سبحانی - |
|
استاد داور: |
محمدصفر جبرائیلی - محمد رضا امامی نیا - عبدالرحیم سلیمانی (بهبهانی) - |
| مقطع: |
دکتری |
|
گرایش: |
مبانی نظری اسلام |
| تاریخ دفاع: |
07/10/1395 |
|
چکیده: |
چکيده
حسين مدرسي طباطبايي تحت تأثير پيش‌فرض‌ها و روش تاريخي مستشرقان، به دنبال ارائه مدلي توجيه‌پذير از تاريخ تفکّر مکتب تشيع است، لذا به اين باور مي‌رسد که مکتب تشيع درگذر تحوّلات سياسي و اجتماعي دچار تحوّل و تطوّر عقيدتي شده است. مدرسي براي طرّاحي مراحل اين تحوّل، نظام واره‌اي را در ذهن خود شکل مي‌دهد و با گزينش و تقطيع گزارش‌هاي تاريخي از منابع به دنبال تکميل آن است. بنابراين مدرّسي در پژوهش خود به نتيجه‌اي متفاوت مي‌رسد و برخي از باورداشتهاي شيعيان، همانند عصمت، علم غيب و ولايت تکويني امامان را برساخته افرادي همانند هشام‌بن‌حکم يا متأثر از غلات و مفوضه تلقّي مي‌کند. محقق در اين پژوهش از دو منظر روششناسي عمومي و اختصاصي، تاريخ تفکر تشيع در عرصه امامت را از ديدگاه مدرسي موردبررسي قرار داده است. اين ديدگاه در هرکدام از علوم مرتبط، بر اساس روش متداول آن‌ها مورد ارزيابي قرارگرفته است. بررسي‌هاي پژوهشگر نشان دادند که روش عمومي کتاب مکتب در فرايند تکامل از منظر استنادي داراي اشکالاتي از قبيل اعتماد و استناد بيش از حدّ به منابع غير شيعي و ارجاعات غير روشمند است. همچنين روش عمومي پژوهش مدرّسي از منظر برداشت (فقه‌الحديث) نيز گرفتار خطاهايي از قبيل خلط کاربردهاي واژگان، کاربرد معيار غير معتبر، غفلت از مؤلفه تقيه و نسبت دادن تکامل به مکتب نه به شيعيان است. روش اختصاصي پژوهش مدرّسي در علوم مرتبطي همانند کلام، حديث، رجال و تاريخ نيز از منظر روششناسي متداول در هريک از آن علوم مبتلابه اشکالات بنيادي است همانند مبنا قرار دادن روش تاريخي مستشرقان، تشکيک در منابع اوليه، خلط در روش پژوهش کلامي و تاريخي، پيش‌فرض قرار دادن اصول موضوعه مستشرقان، خلط در روش پژوهش حديثي و تاريخي، تشكيك در اعتبار كتب روايي موجود، تحميل پيش‌فرض بر منابع روايي، تشکيک در اهميت علم رجال، جرح و تعديل نارواي رجال.
در نهايت براي احتراز از ابتلا به ايرادات فوق‌الذکر، مجموعه‌اي از ملاحظات در قالب روششناسي پيشنهادي تاريخ تفکّر تشيع ارائه مي‌گردد. محقق در روش پيشنهادي بر اساس پيش‌فرض و طرّاحي نظام واره وارد گردآوري اطّلاعات نمي‌شود بلکه با ملاحظه همه مستندات به دنبال يافتن تصويري واقعي از تاريخ تفکّر تشيع است. براي رسيدن به چنين مقصودي منابع اصيل و قويم شيعي در اولويت قرار مي‌گيرند. ارزيابي و نقد گزارش‌ها و منابع نيز بر اساس روش متداول در تاريخ تشيع تحقّق مي‌پذيرد. پژوهشگر از علوم مرتبط با تاريخ تفکّر تشيع بر اساس روش متداول در آن‌ها بهره مي‌گيرد.
کليد واژه:
روششناسي، تاريخ تفکر، امامت، مدرسي طباطبايي، مکتب در فرايند تکامل |
