Thesis_info

بررسی دیدگاه علم دینی دکتر سید محمد نقیب العطّاس و تطبیق آن بر اسلامی سازی علوم اجتماعی

چکیده:
«محمدنقيب العطاس» يكي از موافقان و نظريه‌پردازان ایده اسلامي‌سازي معرفت است. در این رساله دیدگاه علم دینی عطاس، با توجه به مبانی معرفت¬شناختی، هستی¬شناختی و انسان¬شناختی وی گزارش و مورد بررسی قرار گرفته است. در گزارش، این نکته مورد توجه قرار گرفته که دیدگاه وی تنها شامل تهذیب و تکمیل علوم موجود نیست، بلکه دربردارنده دو مرحله تهذیب و تکمیل علوم موجود و تولید علوم جدید بر اساس مبانی اسلامی است. همچنین روش¬شناسی تحقق علوم اسلامی در اندیشه عطاس تبیین شده که شامل استفاده از روش ترکیبی(اجتهادی، شهودی، عقلی و تجربی)، اسلامی¬سازی زبان و بکار¬گیری روش¬های تفسیر و تاویل در مطالعه پدیده¬های طبیعی و انسانی می¬باشد.
در بررسی دیدگاه عطاس، ابتدا برخی از اشکالات مطرح¬شده بر آن، همچون عدم واقع¬نمایی گزاره¬های دینی، پذیرفته نشدن علوم اسلامی¬شده از سوی جامعه علمی، ناهمسازی معارف تولید شده، دوگانگی دانش، مورد بررسی قرار گرفته و سپس به کاستی¬های مدل علم اسلامی وی از نظر نگارنده همچون ضعف روش¬شناختی، گام برداشتن درون روش¬شناسی پارادایم رقیب و ناکارآمدی اشاره شده است.همچنین در بررسی روش¬شناسی وی، به این نتیجه رسیدیم که استفاده از روش ترکیبی مبتلا به نوعی ابهام بوده و حدود وثغور هر کدام از روش¬ها در رسیدن به علوم اسلامی روشن نشده؛ نیز اصل اسلامی‌سازی زبان برای تحقق علوم اسلامی ناکافی است. استفاده از روش تاویلی نیز مناسب مباحث فلسفی و عرفانی است و برای تولید معرفت علمی بایستی روش¬ها و تکنیک¬های متناسب با روش¬شناسی تاویلی استخراج و تبیین شود.

واژگان کلیدی
عطاس، اسلامی¬سازی دانش، اسلامی¬سازی زبان، دانشگاه اسلامی، روش تاویلی، روش¬شناسی، روش ترکیبی.