Thesis_info

بررسی جغرافیایی سیاسی و ژئوپلتیک شیعیان غرب آسیا

چکیده
غرب آسیا منطقه‌ای با استعدادهای فراوان، منابع عظیم انرژی، جغرافیای انسانی متنوع و ظهور و بروز ادیان الهی، همواره مورد توجه بلوک شرق و غرب قرار گرفته است. منطقه غرب آسیا که از آن به خاورمیانه نیز تعبیر می‌شود کانون اصلی جغرافیای انسانی شیعیان می‌باشد. شیعیان با تمرکز در این منطقه از جهان از موقعیت ژئوپلیتیکی مناسبی برخوردارند و همچنین به علت برخورداری از نقاط مهم استراتژیکی همچون تنگه هرمز، باب المندب، جاده اقتصادی شرق و غرب و همچنین سواحل شرق مدیترانه اهمیت استراتژیکی به خود گرفته است و توانسته‌اند جغرافیای سیاسی خود را نیز تقویت نمایند. اما با این حال بجز شیعیان کشور ایران و عراق در دیگر کشورها از وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی نسبتا مطلوبی برخوردار نیستند و بعضا در برخی کشورها به عنوان شهروند درجه دوم محسوب می‌شوند. در مجموع در غالب کشورها شیعیان بر اوضاع سیاسی و اجتماعی مسلط نمی‌باشند. شیعیان همواره به تاسی از اندیشه‌های سیاسی خود و همچنین به علت محرومیت سیاسیشان از سوی حاکمان، اعتراضات و اقدامات سیاسی خود را در شکل احزاب، گروه‌ها، جنبش، تشکل و هیئت‌های مختلف به نمایش گذاشته‌اند. امروزه در غرب آسیا جنبش‌ها واحزاب سیاسی شیعیان نمادی از اقتدار و مقاومت را نشان می‌دهد که از بارزترین آنها می‌توان به حزب الله لبنان، انصارالله در یمن، سپاه پاسداران در ایران و الوفاق در بحرین اشاره نمود. قدرت‌های استکباری جهان که در راس آنها آمریکا و اسرائیل قرار گرفته‌اند همواره کانون جغرافیای شیعیان را تهدیدی جدی برای منافع استعماری خود دانسته و در ادوار زمانی مختلف به نبرد با شیعیان برخواسته‌اند. ظهور و بروز گروهک‌های تروریستی همچون طالبان، داعش و جبهه النصره را می‌توان از جمله این موارد نام برد. شیعیان با داشتن کمربند اتصالی جغرافیای انسانی و همچنین شاخصه‌های اعتقادی همچون الگوگیری از نهضت عاشورا و انتظار مهدی موعود آینده درخشانی را پیش رو دارند.
واژگان کلیدی
جغرافیا، ژئوپلیتیك، تشیع، منطقه غرب آسیا.