Thesis_info



جزئیات پایان نامه انتخابی شماره 390

توجه: دریافت فایل الکترونیکی پایان نامه ها فقط برای افراد دارای مجوز قابل دسترس می باشد.

عنوان پایان نامه:

اصول اخلاق پزشکی در تمدن اسلامی و باز اندیشی آنها در پرتو آیات قرآن و روایات اسلامی

نویسنده: اکبر اقایانی چاوشی
استاد راهنما: محسن جوادی - علی اکبر ولایتی -
استاد مشاور: ابراهیم کلانتری -
استاد داور: محمدعلی رضایی رنانی (اصفهانی) - محسن خندان الویری - محمد هدایتی - مهدی رستم نژاد -
مقطع: دکتری
گرایش: قرآن و متون اسلامی
تاریخ دفاع: 25/10/1393
چکیده:

چکيده
رساله حاضر به روش ترکيبي (توصيفي، تحليلي و نقدي) و ميان رشته اي از طريق جستجو و تتبع در آثار پزشکان معروف دوره اسلامي (از قرن اول تا قرن چهاردهم هجري)، همچون علي بن ربّن طبري، رُهاوي، زکرياي رازي، ابن الجزار، مجوسي اهوازي، ابن سينا، جرجاني، عقيلي خراساني، عساف، ابن ميمون و محمود اعتماديان، اصول هشتگانه‌اي را در آموزه‌هاي اخلاقي آن‌ها شناسايي و بيان مي کند که عبارت است از: اصل توکل به خدا، سود رساني، عدم آسيب‌رساني، امانت‌داري، عدالت، احسان، شفقت و احترام به استقلال فرد و خود‌مختاري. مجموعه اين اصول را مي‌توان اخلاق پزشکي تمدن اسلامي ناميد که البته از ميان آن‌ها اصل احترام به استقلال فرد يا خود مختاري، در آثار سده اخير مطرح شده است.
بررسي و تحليل محتوايي اصول نامبرده با محوريت قرآن کريم و روايات اسلامي حاکي از آن است که اصول مذکور تحت تأثير دو عامل در ميان پزشکان دوره اسلامي معمول بوده است. نخست آراء و افکار پزشکان يوناني و دوم آموزه‌هاي اخلاقي دين مبين اسلام، که سهم آن به‌مراتب افزون‌تر از عامل نخستين است. اگرچه کليت اصولي که در آثار پزشکي مسلمانان به آن‌ها اشاره شده با آموزه‌هاي اسلامي قابل انطباق است، ليکن به دليل عدم اشاره به مستندات قرآني و روايي و بسنده کردن به توصيه‌ها و دستورالعمل‌هاي کلي، ازجامعيت لازم و کافي برخوردار نيست. اين اصول در مقايسه با اصول چهارگانه اخلاق زيستي غربي، چند مزيت دارد که مهم‌ترين آن‌ها جايگاه محوري خداوند و تقواي الهي است. علاوه بر آن توجه به چهار اصل ديگر يعني اصل توکل به‌خدا، امانت‌داري، احسان‌ و شفقت که در اخلاق زيستي غربي از آن‌ها غفلت شده است از مزيت‌هاي اخلاق پزشکي دوره اسلامي به‌شمار مي‌رود.
گرچه مي‌توان براي اصول چهارگانه اخلاق زيستي غربي نيز در ميان آيات و روايات، مستندات و شواهدي يافت، ولي با ملاحظه آيات و روايات در مي‌يابيم که اين اصول از ديدگاه اسلامي کافي نيست و اصول اخلاق پزشکي اسلامي مواردي افزون بر اصول چهارگانه دارد؛ لذا بايد آن‌ها را در قالب هشت اصل فوق‌الذکر ترتيب داد. درباره نظام اخلاق اسلامي و نحوه تبيين هنجارهاي اخلاقي، با ملاحظه گرايش‌هاي مختلف در انديشه اسلامي، بهترين تحليل اين است که نظريات اخلاقي مسلمانان نظرياتي ترکيبي است که در آن‌ها نتيجه‌گرايي و فضيلت‌گرايي غلبه دارد.
واژه‌هاي کليدي: اصل اخلاقي، اخلاق پزشکي اسلامي، تمدن اسلامي، قرآن، روايات