Thesis_info



جزئیات پایان نامه انتخابی شماره 465

توجه: دریافت فایل الکترونیکی پایان نامه ها فقط برای افراد دارای مجوز قابل دسترس می باشد.

عنوان پایان نامه:

نقش سیاست های مذهبی (فقهی- کلامی) در نهادهای آموزشیِ دو دولت فاطمیان و ایوبیان

نویسنده: سید مهدی حسینی
استاد راهنما: سید احمد رضا خضری -
استاد مشاور: ستار عودی - عبداله ناصری طاهری -
استاد داور: محمدرضا بارانی - حمید رضا مطهری - منصور داداش نژاد -
مقطع: دکتری
گرایش: تاریخ و تمدن اسلامی
تاریخ دفاع: 23/06/1395
چکیده:

چکيده
دولت فاطمي و سلاطين ايوبي با ترسيم سياست‌هاي مذهبي براي رسيدن به اهداف خود، نهادهاي آموزشي را بهترين وسيله براي اِعمال آن برگزيدند. در اين تعامل سياست‌هاي مذهبي(عامل) اثرات مستقيم يا معکوسي در عناصر نهادهاي آموزشي داشته است. پرسش اصلي در اين پژوهش آن است که سياست‌هاي مذهبي در ابعاد کلامي و فقهي فاطميان و ايوبيان چه نقش و تاثيري در پيدايش، اهداف و عملکرد، مواد و متون نهادهاي آموزشي آنان داشته است؟ يافته‌‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد، فاطميان در مغرب و مصر سياست‌هاي مذهبي همچون: ادعاي امامت و خلافت بر جهان اسلام، گسترش مذهب اسماعيلي، تدوين و اجرايي کردن فقه اسماعيلي، مبارزه با مدعيان خلافت، انتساب خود به اهل بيت(ع)و استفاده از فرهنگ موعودگرايي، طرح شعار برقراري عدالت اجتماعي و رفع ظلم، تسامح مذهبي و تقدم عقل بر نقل و... به وسيله نهادهاي آموزشي اجرايي کردند که اثرات مهمي همچون: تاسيس مراکز علمي، تبليغي و تحقيقاتي متعدد مثل جامع الازهر، دارالعلم الحاکم و کتابخانه‌ها و محوريت علوم اهل بيت(ع) درمواد درسي تفسير، حديث و فقه، با تدريس آثار قاضي نعمان و ابن کِلّس، ورود فلسفه به مراکز آموزشي و جذب و حمايت از فيلسوفاني همچون حميدالدين کرماني، ابويعقوب سجستاني، المؤيد في الدين شيرازي، مداراي فکري با برگزاري جلسات مناظره وآزاد انديشي، عدم محدوديت در پذيرش استاد و دانشجو از جهت مذهب، و جمع آوري و حفظ تراث علمي از هر مسلک و مذهب، در نهادهاي آموزشي به جا گذاشت. با تسلط سلاطين ايوبي بر مصر و شام و با اِعمال سياست‌‌هاي مذهبي همچون: گسترش مذهب تسنن و اقتدار خلافت عباسي، سياست اتحاد مذهبي بين مصر و شام و عراق، تعصب مذهبي و مقابله با تشيع، رواج فرهنگ وقف در امر مدارس ديني، استفاده از فرهنگ جهاد براي مقابله با صليبيان، تاثيراتي همچون: تعطيلي و از بين رفتن مراکز تعليمي و تحقيقي فاطميان، ايجاد مدارس متعدد علميه سُني، محدوديت در پذيرش طلاب و استادان، کنترل نهاد علما، قدرت گيري فقهاي اهل سنت، طرد فلسفه و فيلسوفان، سيطره اهل حديث و رشد فزاينده صوفي گري در نهادهاي آموزشي، اثر گذاشت.
اين پژوهش بر اساس روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از منابع، ماخذ و مطالعات تاريخي و با هدف بررسي رابطه بين سياست‌هاي مذهبي و نهادهاي آموزشي در دوره فاطمي و ايوبي، انجام شده است. پرداختن به نقش سياست‌هاي مذهبي در ابعاد کلامي و فقهي دو دولت فاطمي و ايوبي در نهادهاي آموزشي آنان موضوعي تازه و پژوهشي نوآورانه است که در اين رساله واکاوي و تدوين شده است.
واژگان كليدي
فاطميان، ايوبيان، نقش، سياست مذهبي، فقه، کلام، نهادآموزش، مغرب، مصر، شام