Thesis_info

تبیین وجوه اشتراک و افتراق المیزان والمنار در بحث اعجاز قرآن و تحلیل مبانی و لوازم آن وجوه

چکيده
از ديدگاه المنار و الميزان قرآن معجزه است و اعجاز قرآن امري دروني و به خاطر استنادش به وحي الهي و به سبب الفاظ و معاني خود قرآن است و اعجاز به خاطر تصرف الهي در قلوب مردم نيست. از ديدگاه هر دو مؤلف همه سوره‌هاي قرآن معجزه است؛ اما علامه طباطبايي علاوه برآن، هر کلامي که مشتمل بر غرض مهم و مستقل است را نيز معجزه مي‌داند. از نظر هر دو لفظ و معناي قرآن کريم معجزه است. پديدآورندگان هر دو کتاب وجوه اعجاز قرآن کريم را موارد زير مي‌دانند: 1- اعجاز بياني قرآن کريم (بلاغت و نظم منحصر به فرد قرآن کريم)؛ 2- اعجاز قرآن در محتوا و معارف، که اين وجه شامل اعجاز علمي قرآن کريم نيز مي‌شود؛ 3- هماهنگي و عدم تناقض در آيات؛ 4- هماهنگي قرآن کريم با عقل؛ 5- اخبار غيبي قرآن کريم؛ 6- امي بودن پيامبر6. وجوه اعجاز قرآن کريم از ديدگاه آنها در ظاهر يکي است؛ اما تبيين اين وجوه از ديدگاه ايشان متفاوت است. تأکيد المنار بر وجه بلاغت قرآن است و امي بودن را به عنوان مستقل ذکر نمي‌کند. الميزان مهمترين وجه اعجاز قرآن را که باعث ماندگاري آن به عنوان معجزه هميشگي است، محتوا و معارف والاي قرآن کريم مي‌داند. از ديدگاه هر دو هماهنگي با علم تجربي قطعي، يکي از وجوه اعجاز قرآن کريم است؛ اما المنار به خاطر علم‌زدگي در بسياري از موارد درباره معجزات انبيا، تحليل مادي ارائه مي‌دهد. الميزان براي جايي که تفسير آيه با علم روز سازگار نيست، ملاک بيان مي‌کند.
واژگان کليدي:
اعجاز، قرآن، المنار، الميزان، رشيد رضا، محمد عبده، علامه طباطبايي