Thesis_info

وضعیت دانش پزشکی و عالمان آن در شرق خلافت اسلامی قرن سوم و چهارم هجری

چکیده
دانش پزشکی رشد خود را با شروع خلافت عباسی با انتقال خلافت از دمشق به بغداد، همراه با تأسیس بیت‌الحكمه، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مجهز و همچنین نهضت علمی ترجمه در زمان هارون و مأمون آغاز کرد. پس از ترجمه‌ی آثار پزشكی و ایجاد زمینه‌های پیشرفت، افراد به صورت پراكنده به تألیف كتاب‌های پزشكی پرداختند تا اینکه «عصر طلایی» پزشكان مسلمان در قرون سوم و چهارم هجری مقارن با سلسله آل‌بویه در بغداد، شروع شد. بیشترین پزشكان و نوآوری‌ها و بالاترین رشد در این دوره دیده می‌شود. لازم به ذكر است پزشكان مشهور مانند ابن سینا، رازی، اهوازی، جرجانی و... در این دوره بودند. بر همین اساس شناخت جایگاه پزشکی در قرون سوم و چهارم هجری از اهمیت به سزایی برخوردار است.
این شناخت و بررسی بر اساس سوالات این پژوهش سامان یافته است، این که: 1. عوامل موثر در شکوفایی دانش پزشکی در قرون سوم و چهارم هجری کدامند؟ 2. دانشمندان و عالمان پزشکی در قرون سوم و چهارم اسلامی در شرق خلافت اسلامی چه کسانی بوده اند وچه تألیفات و نوآوری‌هایی داشته‌اند؟
اهدافی که در این پژوهش تعقیب می‌گردد عبارتند از: آگاهی بر عوامل موثر درپویایی دانش پزشکی و هم چنین معرفی آثار پزشکان، شیوه‌های درمان و ابتکارات دانشمدان این دوره می‌باشد.
نتایج تحقیق، بیانگر آن است که، اولاً نهضت ترجمه نقش موثری در سامان‌دهی و ارتقا سطح پزشکی در این دوران ایفاء نموده‌؛ ثانیاً حمایت‌های بی‌دریغ امرای بنی عباس و آل‌‌ بویه موجبات ارتقاء سطح بهداشت و درمان جامعه را به همراه داشته‌ است؛ پیامد عوامل فوق، جذب دانشمندان و پزشکان متخصص برجسته‌ای بود که بدون توجه به مشکلات گوناگون، به بهترین وجه به امر پزشکی و حتی انتقال اطلاعات طبی خود از طریق تهیه کتاب و حفظ آنها به صورت تألیف و ترجمه، کارنامه درخشانی از خود به ‌جای گذاشتند.
واژگان کلیدی
پزشکی، تاریخ پزشکی، نهضت ترجمه، دانشمندان پزشکی، عصر طلایی تمدن اسلامی.