Thesis_info

نقش بردباری دینی در بسط تمدن اسلامی

چکیده:
واژگان کلیدی: بردباری، مدارا، جنگ، گسترش، فرهنگ، تمدن، تساهل، تسامح.

مدارای اسلامی یکی از عوامل اصلی گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی است و در سده¬هاي نخستين حيات اسلام، نقش بسیار مهم و ارزنده¬اي را در این زمینه، ایفا نموده است. ولي با اين حال کمتر نامی از آن در بحث از گسترش تمدن اسلامي، به میان می¬آید. این عامل - که ریشه در قرآن و سیره¬ی پیامبراسلام(صَلَّي اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم) و هر فرهنگ اصیل الهی دارد - با ظهور و بروز در ابعاد گوناگون رفتار و کردار و اندیشه¬ی مسلمانان، باعث شد تا مردمان جهان آنروز در مواجهه با مسلمانان، طعم خوش آزادی دینی را در سایه¬ی احترام به کرامت انسانی تجربه کنند. عموماً حاکمان اسلامی در جنگ¬ها و جدال¬هایی که به علل مختـلف رخ می¬داد، هرگز سفـارش و عمـل به مدارا را از دستـور کار خود و نمایندگانشان دور نمی¬ساخته و با ناقضان این سنت، برخورد می¬نمودند. همین رویه باعث خوشنامی و معرفی چهره¬ی زيبا و حقیقـی اسـلام ـ که همـان سنت انسان¬دوسـتانه و عقل¬مدارانــه¬ی آن است ـ شده و باعث گسترش حیرت¬انگیز فرهنگ و تمدن اسلامی در جهان آنروز گردیده است وگرنه جنگ¬ها و فتوحاتِ بسیاری در طول تاریخ بشر صورت¬پذیرفته که نه تنها با جذب افکار مهاجم همراه نبوده بلکه با مقاومت دلیرانه در حوزه فرهنگ، باعث تغییر چهره¬ی عقیدتی مهاجمان نیز گردیده است. برای نمونه می¬توان از حمله¬ی مغولان به ایران و نظایر آن نام برد. فرهنگ مدارای اسلامی در میان مسلمانان آنقدر پررنگ و مشهور است که فقط مرور چند نمونه¬ی تاریخی از همزیستی مسالمت¬آمیز میان ادیان مختلف در سایسار حکومت¬های اسلامی، مي¬تواند هر خواننده را به حیرت وادارد. این فرهنگ که در اوج تکامل قرار دارد با بازشناسی و به کارگیری مجدد می¬تواند، زمینه¬ی معرفی و در نتيجه گسترش بهتر دین، فرهنگ و تمدن اسلامی را در دنیای جدید فراهم آورد.