Thesis_info

توسعه و چالش های هویتی در ایران معاصر

چكيده
بررسي رابطه دو متغير توسعه و هويت و تأثير فرآيند توسعه بر شكل گيري چالش هاي هويتي در ايران معاصر ، موضوع رساله حاضر است. نظريه پردازان توسعه بر اين باورند توسعه فرآيندي است كه تغييراتي در عرصه اجتماعي ايجاد نمود و موجد چالش ها و بحران هايي در جامعه است كه از جمله اين چالش ها و بحران ها در موضوع هويت مطرح مي باشد. البته برخي از نظريه پردازان توسعه بر اين باورند كه چالش ها ی مذكور امكان حل شدن و تبديل شد ن به فرصت را دارند .
اما سئوال اصلي رساله اين است که چرا چالش هاي هويتي در فرآيند توسعه در ايران معاصر حل نشده و بستر كمتري براي تبديل شدن به فرصت پيدا نموده اند وهمواره زمزمه تهدید را سر داده است.
رساله حاضر با بررسي مقايسه اي فرآيند توسعه در دو مقطع تاريخي ايران «عصر پهلوي دوم و عصر جمهوري اسلامي» در تلاش براي تبين عمده ترين دليل اين امر مي باشد .
در مقايسه دو دوره عصر پهلوي دوم و جمهوري اسلامي ايران ، تفاوت هاي اساسي در عرصه هاي گوناگون ديده مي شود كه از جمله آن مي توان به تفاوت در ساختار سياسي، فرهنگي و رويكرد سياست مداران دو دوره به مقوله پيشرفت اشاره نمود . با عنايت به اين تفاوت هاي اساسي ، دو مقطع مذكور مي توانند نمونه هاي خوبي براي مقايسه و نتيجه گيري بهتر باشند.
در عين تفاوت هاي بنيادين، مي توان به تشابه ها در رابطه با موضوع توسعه و هويت اشاره نمود . از جمله اين مشابهت ها مي توان به شرايط اقتصادي و اجتماعي و ضرورت هاي طرح موضوع توسعه ،نوع الگو هاي استفاده شده در توسعه و برخي پيامد هاي ناشي از فرآيند توسعه اشاره نمود .
از جمله اين پيامد ها مي توان به ورود ارزش هاي اجتماعي جديد، تغييرات فرهنگي و چالش ها هويتي اشاره نمود.
هر چند در هر دو مقطع تاريخي تلاش هايي در راستاي هويت سازي صورت گرفته است اما تلاش براي هويت سازي نيز نتوانست چالش هاي هويتي را حل نموده و به فرصت تبديل نمايند . حاصل اين امر در عصر پهلوي ، بحران هويت و در عصر جمهوري اسلامي ، چالش هويتي است كه در صورت تبديل نشدن به فرصت ،بستر تبديل شدن به تهديد براي آينده انقلاب اسلامي را فراهم خواهد نمود .
نگارنده در پاسخ به پرسش اصلي رساله با مقايسه شرايط مختلف در دو دوره ، اينگونه استدلال مي كند كه عدم مفهوم سازي و نظريه پردازي و همچنين استفاده از الگو هاي بيروني توسعه و تقليد گرايي، عمده ترين دليل حل نشدن چالش هاي هويتي و تبديل نشدن آنها به فرصت در ايران معاصر بوده است .
با عنايت با استدلال فوق براي بيرون آمدن از وضعيت موجود، ابتدا مي بايد مفهوم سازی و نظريه پردازي نموده و در راستاي تدوين الگويي براي پيشرفت گام برداشت. در اين راستا توجه به الگويي جايگزين توسعه به منظور رسيدن به پيشرفت پيشنهاد مي¬گردد كه نگارنده آن را "الگوي تعالي و پيشرفت در جمهوري اسلامي ايران" ناميده است .
به منظور ارائه پيشنهاد هايي در راستاي تدوين الگوي مذكور منابعي را مي¬بايد مورد مطالعه قرار دادكه عبارتند از: منابع اسلامي، قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، و ديدگاه هاي بنيان گذار جمهوري اسلامي ايران و رهبر انقلاب اسلامي. با مطالعه اين منابع مي توان به بايسته هاي الگوي تعالي و پيشرفت اشاره نمود. در بحث از اين بايسته ها، چند موضوع محوري قابل ذكر است كه عبارتند از :عدالت محوري بر مبناي آموزه هاي اسلامي، مديريت فرهنگي، هويت سازي و توليد علم. الگوي تعالي و پيشرفت مي تواند به عنوان الگويي به منظور پيشرفت و اعتلاي انقلاب اسلامي مورد استفاده قرار گيرد.
واژگان كليدي : توسعه ، چالش هويت ،ايران معاصر