گزارش جلسه دفاع رساله جناب آقای رضا شاه‌منصوری
سه شنبه, ۱ اسفند, ۱۴۰۲
به حول و قوه الهی جلسه دفاع رساله جناب آقای رضا شاه‌منصوری، مقطع دکتری، رشته مدرسی معارف اسلامی گرایش اخلاق اسلامی سه‌شنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ ساعت ۱۹ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
موضوع رساله: مراتب ارزش اخلاقی بر اساس معیار قرب الهی.
استاد راهنما: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر مجتبی مصباح.
استاد مشاور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر مجید ابوالقاسم‌زاده.
اساتید داور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمد سربخشی، جناب آقای دکتر امیر خواص، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن محیطی اردکانی.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از رساله و انجام اصلاحات درخواستی اساتید محترم داوران در جلسه پیش‌دفاع پرداخت.
در ادامه داوران محترم به نقد رساله پرداخته و نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به نقد داوران پاسخ داده و یا برخی را پذیرفتند تا اصلاح شود. سپس اساتید به جهت ارزشیابی رساله به شور نشسته و نمره را مشخص نمودند. به بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.
چکیده رساله
ارزش اخلاقی یکی از مباحث اصلی در فلسفه اخلاق و به تبع از پایه‌های علم اخلاق است. ارزش به معنای مطلوبیت است و ارزش اخلاقی به آن‌چه نسبت به هدف علم اخلاق مطلوب است اطلاق می‌شود. با مراجعه به منابع دینی با انبوهی از مصادیق و افعال خوب مواجه می شویم و با بررسی دقیق معارف دینی می توان دریافت میزان ارزشمندی افعال نیز یکسان نیست؛ برخی از افعال ارزشمندی بیشتر داشته و در صورت تزاحم به مقدم داشتن آن‌ها بر فعلی دیگر با ارزش کمتر دستور داده شده است. اما پرسش اصلی در این پژوهش آن نیست که کدام افعال ارزشمندتر هستند بلکه بحث برروی ملاک و معیار ارزش اخلاقی و چگونگی مراتب ارزش اخلاقی براساس آن معیار است. یکی از دیدگاه‌های ارائه شده در باب معیار ارزش اخلاقی، قرب الهی است و هدف از این پژوهش بررسی مراتب ارزش اخلاقی براساس معیار قرب الهی با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از استدلال‌های عقلی و نقلی است. نتیجه تحقیق این‌که باتوجه به مراتب ارزش اخلاقی برحسب فعل به ترتیب افعال با نتایج صرفاً دنیویی برای خود، افعال با نتایج دنیوی برای دیگران و با توجه به نتایج اخروی، افعال حسن برای خود، افعال خاص عبادی برای خود، افعال جوانحی مانند ایمان و فضائل اخلاقی برای خود، تحقق افعال حسن برای دیگران، تحقق افعال خاص عبادی برا دیگران و تحقق افعال جوانحی برای دیگران به ترتیب از کم به زیاد دارای مراتب ارزش اخلاقی هستند. همچنین باتوجه به مراتب ارزش اخلاقی بر حسب نیت عمل مؤمن با لحاظ ایمان برای رسیدن به فوائد مادی دنیوی، عمل برای نجات از عذاب اخروی، عمل برای رسیدن به نعمت‌های بهشت، عمل برای رضای خداوند به ترتیب از کم به زیاد دارای مراتب ارزش اخلاقی هستند.
واژگان کلیدی
مراتب ارزش اخلاقی، معیار قرب الهی، علامه مصباح یزدی، حسن فعلی، حسن فاعلی.
