گزارش جلسه دفاع رساله جناب آقای سید مجتبی احمدپناه

به حول و قوه الهی جلسه دفاع رساله جناب آقای سید مجتبی احمدپناه، مقطع دکتری، رشته مدرسی معارف اسلامی گرایش مبانی نظری اسلام پنجشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۲ ساعت ۱۶:۳۰ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
موضوع رساله: مؤلفه‌های معرفتی کلام و سیره امام رضا(علیه السلام) در هدایت و اقناع فکری امت اسلامی نسبت به ولایت‌پذیری.
اساتید راهنما: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه و حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن پناهی‌آزاد.
اساتید داور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سیدحمید میرخندان، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر عبدالله محمدی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر ابوالحسن غفاری.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از رساله و انجام اصلاحات درخواستی اساتید محترم داوران در جلسه پیش‌دفاع پرداخت.
در ادامه داوران محترم به نقد رساله پرداخته و نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به نقد داوران پاسخ داده و یا برخی را پذیرفتند تا اصلاح شود. سپس اساتید به جهت ارزشیابی رساله به شور نشسته و نمره را مشخص نمودند. به بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.

چکیده رساله
رشد آگاهی امت اسلامی نسبت به جایگاه امامت و حصول ولایت‌پذیری نسبت به امام عادل و نقش آفرینی پیروان جبهه حق، هدف امام هشتم(علیه السلام) در هدایت امت اسلامی است. این هدایت که در حیات آن بزرگوار در دو راهبرد کلی «تبیینی» و «مبارزاتی» جریان یافت، در سه حوزه زبان‌شناسی شناختی، روان‌شناسی شناختی و جامعه‌شناسی شناختی تبلور داشت. پژوهش حاضر با تمرکز بر این عرصه، بیان مهم‌ترین موانع عدم تحقق ولایت‌پذیری در امت اسلامی و بررسی راهکارهای حضرت امام رضا(علیه السلام)، در برطرف نمودن این موانع در دو سطح «تبیینی» و «مبارزاتی» را هدف قرار داده است. بررسی کلام و سیره رضوی(علیه السلام) مشخص می‌کند ایشان با استفاده از ساماندهی قوای شناختی، ایجاد آگاهی به کمک ابزارهای ادراکی و تنظیم انگیزه و اراده آحاد جامعه در صدد اقناع فکری و تغییر رفتار مخاطبین خود با استفاده از قالب‌های تبیینی برآمده و در بخش دیگر به خنثی‌سازی فکری جبهه رقیب و مدیریت فضای گفتگو و به کارگیری شیوه‌ای ترکیبی به مبارزه با جبهه رقیب پرداختند.
این پژوهش با روشی توصیفی ـ تحلیلی به محتواهایی از کلام و سیره امام رضا(علیه السلام) دست یافت که مصادیق آن، در دو جنبه «تبیینی» و «مبارزاتی» و در محورهای زبان‌شناسی شناختی، روان‌شناسی شناختی و جامعه‌شناسی شناختی قرار می‌گیرند. این محورها و مصادیق، در کلام و سیره آن حضرت(علیه السلام)، هویتی جمعی داشته و به صورت ترکیبی و با تکیه بر مدیریت و اشراف جامع از سوی ایشان، در راستای هدف واحد و ثابت یادشده بروز یافته‌اند.
نتیجه عملکرد حضرت علی بن‌موسی الرضا(علیه السلام) در هدایت امت اسلامی که در این پژوهش با عنوان زیست ـ سیاست رضوی(علیه السلام) نام برده می‌شود ایجاد سرمایه معرفتی و اعتقادی مناسب در آن روزگار و دوران‌های بعدی است که به رشد و بالندگی جبهه حق و فرهنگ شیعی تا به امروز کمکی بنیادین نموده است. راهگشایی تأسی به سیره و کلام امام هشتم(علیه السلام) در تقویت بنیان‌های اعتقادی در خصوص ولایت‌پذیری و فراهم شدن مسیر پژوهش‌های دیگر در زمینه جهاد تبیین از منظر حضرت رضا (علیه السلام) و ابتکارات ایشان در مبارزه با جبهه باطل در عرصه جنگ نرم، اهمیت پرداختن به این مسئله را دو چندان می‌کند.

واژگان کلیدی
کلام و سیره امام رضا(علیه السلام)، هدایت، زبان‌شناسی شناختی، روان‌شناسی شناختی، جامعه‌شناسی شناختی، ولایت‌پذیری.