گزارش جلسه دفاع رساله جناب آقای محمد محمودی

به حول و قوه الهی جلسه دفاع رساله جناب آقای محمد محمودی، مقطع دکتری، گرایش مبانی نظری اسلام پنجشنبه ۱۱/مهر/۱۳۹۸ ساعت ۱۸:۳۰ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید

موضوع رساله: ظرفیت های عرفان اسلامی برای تاسیس و اعتلای تمدن نوین اسلامی.

اساتید راهنما: حجت الاسلام و المسلمین دکتر علیرضا کرمانی و جناب آقای دکتر میرمحمدی

استاد مشاور: جناب آقای دکتر گرامی .

اساتید داور: حجت الاسلام و المسلمین دکتر گرجیان، حجت الاسلام و المسلمین دکتر محسن الویری، جناب آقای دکتر ابوذر رجبی.

جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از رساله و انجام اصلاحات درخواستی اساتید محترم داوران در جلسه پیش دفاع پرداخت.

در ادامه داوران محترم نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به دفاع از رساله پرداختند. و سپس اساتید برای نمره دانشجو به شور نشسته و بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.

چکیده رساله:

اهمیت و ضرورت مسأله تمدن‌سازی بر پایه علوم اسلامی، از جمله عرفان اسلامی، جایگاه منحصر به فردی را برای آن رقم می‌زند. عرفان اسلامی دارای ابعاد و آموزه‌هایی است که هریک در تأسیس و اعتلای تمدن نوین اسلامی و در تأمین ابعاد معنوی و عمیق‌سازی زندگی انسان در مقابل تمدن بی‌روح غرب نقش بی‌بدیلی دارد. از جمله آموزه‌‌های عرفان اسلامی که چنین نقشی دارند عبارت‌اند از: آموزه وحدت وجود، اندیشه انسان کامل و ولایت او، جایگاه کشف و شهود، جایگاه باطن و اصالت آن، چینش نظام اسمائی، عبودیت و بندگی، آزادگی و فتوت، زهد، عشق و معنویت عرفانی.

با توجه به وجود ظرفیت‌های تمدنی در عرفان اسلامی، پژوهش حاضر در دو حیطه نظری و تحقق عینی، نقش آموزه‌های عرفانی را بررسی، و جایگاه و نحوه کاربست این آموزه‌ها را در ابعاد گوناگون تمدن تبیین نموده است. در حیطه نظری، با بررسی متون عرفان اسلامی و تحلیل محتوای گفته‌های عارفان، مبانی فکری آنان را در تمدن استخراج نموده و در حیطه تحقق عینی، آثار تاریخی مرتبط با سیره عملی عارفان را مورد پژوهش قرار داده و اثبات می‌کند که ظرفیت‌های عرفان اسلامی تنها در سطح اندیشه و نظر باقی نمانده بلکه تاریخ سیره عملی اهل عرفان الگوهای مناسبی را برای تمدن‌سازی پیش روی آیندگان قرار داده است.

به این منظور ظرفیت‌های گوناگون عرفان اسلامی در ابعاد مختلف تمدن، یعنی، ابعاد معرفتی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، هنری و اقتصادی، بررسی شده است. در بعد معرفتی، به ظرفیت‌هایی توجه شده است که در مبانی تمدن نقش دارد. در بعد سیاسی جایگاه انسان کامل و ولایت او مورد توجه بوده، در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و هنری، ظرفیت‌هایی که عرفان در این عرصه‌ها داشته یا می‌تواند داشته باشد بررسی شده‌اند. و در بعد اقتصادی نیز به الگوهایی نظیر زهد پرداخته شده است.

واژگان کلیدی

عرفان اسلامی، تمدن‌سازی، تمدن نوین اسلامی، عرفان و تمدن، ظرفیت‌های تمدنی عرفان.