گزارش وبینار «مهارت های تحصیل مجازی»

وبینار «مهارت های تحصیل مجازی» ویژه خواهران روز چهارشنبه ۱۹ آذر ماه ۹۹ با حضور سرکار خانم دکتر مصباحی برگزار گردید.
سرکار خانم دکتر مصباحی در ابتدا بیان کرد؛ با شیوع ویروس کرونا در دنیا، نظام های آموزشی به سرعت به سوی آموزش های مجازی یا مدل ترکیبی از آموزش حضوری و آموزش از راه دور روی آوردند. تمام مراکز علمی جهان در تلاش برای مجهز شدن به ابزارها و محتوای آموزشی مناسب هستند. اما در این میان سهم دانشجویان چقدر است؟ آیا آنها برداشت درستی از بستر مجازی برای آموزش دارند؟ به چه دانش و مهارتی نیاز دارند تا بتوانند دوره تحصیلی مطلوبی را برای خود رقم زنند؟ جهت فراهم کردن شرایط مناسب برای تحصیل غیر حضوری در دانشگاه، بایستی دانشجویان تمام عوامل و موانع مؤثر بر فرایند تحصیل خود را بشناسند. بدین منظور لازم است نخست بستر مجازی برای آموزش شناسانده شود و سازوکار آن معرفی گردد.
دکتر مصباحی گفت: فضای مجازی محصول صنعت جهانی ارتباطات است و دربردارنده مفهوم زمان و مکان مجازی است. در این فضا افراد توسط فناوری های اینترنتی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. این امر در تعیین ماهیت آموزش مجازی نقش مستقیم دارد. با وجود انواع تفاوت هایی که میان آموزش حضوری و آموزش مجازی وجود دارد، آموزش مجازی، دارای طیف وسیعی از راهبردهای یاددهی و یادگیری است. این نوع آموزش دارای سه عنصر «جدایی مدرس از یادگیرنده»، «برگزاری جلساتی میان آنها» از طریق «ابزارهای صنعتی» است. با فقدان هر کدام از این مؤلفه ها، آموزش از دور اتفاق نمی افتد. آموزش مجازی دارای ویژگی های ثابتی است چون: ارتباطات، فاصله، استفاده از رسانه و فناوری و برنامه ریزی سازمانی؛ قابل تأمل است که به اعتقاد نظریه پردازان آموزش از دور، بخش اعظم مسئولیت یادگیری به عهده خود یادگیرنده است زیرا این نوع آموزش در بینابین حمایت کامل و عدم حمایت استاد قرار دارد.
بخشی از ناباورمندی افراد به کارآمدی آموزش مجازی، به ناآشنایی و فقدان تسلط آنها در استفاده از ابزارهای متنوع یادگیری الکترونیکی باز میگردد؛ اموری که با کسب مهارت قابل رفع هستند. در کنار تهیه ابزارهای سخت افزاری و آشنایی با نحوه استفاده از آنها، دانشجویان نیازمند بکارگیری مهارت های ضروری برای تحصیل مجازی هستند. زیرا همانطور که تحول روبناهای آموزشی در شرایط فعلی، منجر به تغییر رفتارهای تدریس شده است، در دانشجویان نیز باید منجر به تغییر رفتارهای یادگیری شود. مصادیقی از این تغییر رفتارها عبارتند از:
۱. استفاده مطلوب و حداکثری از مهارت‌های ارتباط همزمان و ناهمزمان.
۲. طرح سوال و بیان ایده‌ها بصورت هوشمندانه. (به این معنا که دانشجویان در هر جلسه از کلاس درسی حداقل یکی از نقش های سوال پرسنده، پژوهش کننده، مشارکت کننده، ارائه کننده یا انتقاد کننده را در کلاس ایفا نمایند. آنها بایستی از عادت واره های نادرستی مانند مستمعِ منفعل بودن و جزوه محوری اجتناب نموده و سطح یادگیری خود را ارتقا دهند.)
۳. آشنایی با فنون مطالعه و یادگیری مانند یادداشت برداری اثربخش در کلاس درس، پیش مطالعه و تمرکز ۴. رعایت ملاحظات فیزیکی و جسمانی.
دکتر مصباحی در بخش پایانی صحبتهایشان گفتند با وجود انواع محدودیت های مربوط به دسترسی، برابری آموزشی و کیفیت که در آموزش مجازی وجود دارد، بهره گیری از ظرفیت های این نوع آموزش مانند: شکوفایی استعدادها و خلاقیت ها، فراهم کردن یادگیری در همه زمان ها و مکان ها، انعطاف بیشتر و تبدیل کردن خانه به محمل آموزش، نبایستی نادیده گرفته شود و به تمام دانشجویان توصیه نمودند که ابن الوقت باشند و فرصت ها را به دلیل محدودیت ها از دست ندهند.