کتاب « رهبری و دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران » منتشر شد

دیپلماسی عمومی یک کنش ارتباطی مبنی بر برقراری ارتباط یک بازیگر بین‌المللی با مردمان کشورهای خارجی است؛ به‌گونه‌ای که تلاش یک کنشگر بین‌المللی برای مدیریت محیط بین‌المللی از‌ راه درآمیختن و تعامل با جمهور و توده مردم خارجی و شهروندان جامعه جهانی، در کانون آن قرار دارد. این مفهوم، جنبه‌ها و ابعادی از روابط بین‌الملل را تعریف و تبیین می‌کند که جدای از تعاملات میان دولت‌ها و خارج از دیپلماسی سنتی صورت‌ می‌گیرد؛ جنبه‌هایی مانند شکل‌دهی به افکار عمومی سایر ملت‌ها، تعاملات بین گروه‌های مردمی در کشورهای مختلف، آگاه‌سازی عمومی از امور و تحولات جهانی و تأثیر آن بر سیاست داخلی و سرنوشت بشر.
دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران، ماهیتی فطری، تکلیفی، تبیینی و تحولی دارد. انسان‌محوری به‌جای منفعت‌محوری که فطرت انسان‌ها را هدف قرار می‌دهد، دال بر ماهیت فطری آن است. تکلیفِ رساندن پیام اسلام و گفتمان انقلاب اسلامی به همه انسان‌ها، حاکی از وجه تکلیفی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران است. ماهیت تبیینی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران، ناشی از وظیفه تبیین گفتمان انقلاب اسلامی و نظم جهانی موجود برای عموم مردم توسط آن می‌باشد. تبیین، توجیه و تجویز ضرورت تحول و تغییر نظم جهانی موجود نیز بیانگر وجه تحولی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران است. دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران با داشتن محتوای فطری، معنوی و فرهنگی، نمونه‌ی کاملی از دیپلماسی عمومی فرهنگ‌محور به‌شمار می‌رود. اهداف دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران نیز بیشتر آرمانی، راهبردی و بلندمدت است تا تاکتیکی و کارکردی. اهدافی خاصی مانند آگاهی‌بخشی، بیدارسازی، الهام‌بخشی و رهایی‌بخشی انسان‌ها و ملت‌ها. در رأس این اهداف نیز ترویج ایده و الگوی مردم‌سالاری دینی در سطح جهانی و بشری قرار دارد.
در این میان، رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان ولی فقیه، مرجع تقلید شیعیان جهان، و رهبر انقلاب اسلامی، نقش تکوین‌دهنده و تشخص‌بخش در الگوی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران ایفا می‌کند. به‌گونه‌ای که، عناصر هویت‌بخش و متمایز‌کننده الگوی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران برپایه نقش کانونی رهبری تعیین و تعریف می‌شود. رهبری، در الگو دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران، نقش تکوینی و کارکردی دو‌گانه دارد. اول، رهبری نظام به‌واسطه شأن و منزلت معنوی فراملی و شخصیت و سبک رهبری، یک منبع قدرت نرمِ جمهوری اسلامی ایران است. از‌این‌رو، استفاده بیشینه و بهینه از این منبع قدرت نرم یک ضرورت راهبردی در دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران است. دوم، رهبری نقش اساسی و قوام‌بخش در ترسیم، راهبری، هدایت و مدیریت کلان دیپلماسی عمومی و تأمین محتوا و اهداف آرمانی آن ایفا می‌کند. گفتمان‌سازی، اعتباربخشی، اقناع‌سازی و تصویرسازی، مهم‌ترین نقش‌هایِ رهبری در دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود. برپایه نقش گفتمان‌سازی، رهبری نظام، گفتمان‌هایِ مردم‌سالاری دینی، استکبارستیزی، وحدت اسلامی، مقاومت، و بیداری اسلامی را ساخته و پرداخته است. این گفتمان‌ها، یکی از منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران هستند. اعتباربخشی رهبری نیز بر اساس اصول تعامل‌گرایی ضد نظام سلطه، عدالت‌خواهی بین‌المللی، حمایت از ملت‌های اسلامی محروم و مستضعف صورت می‌گیرد. در چهارچوب این گفتمان‌ها و اصول فطری، رهبری نقش تعیین‌کننده‌ای در اقناع افکارعمومی جهانی و تصویرسازی مثبت از جمهوری اسلامی ایران ایفا می‌کند.
کتاب «رهبری و دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران» اثر دکتر محمدعلی صادق‌زاده، جزو اولین آثاری است که در زمینه نقش رهبری نظام در کارآمدی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران نوشته شده است. در این کتاب، اصول، اهداف و ارزش‌های انقلاب اسلامی در محیط فراملی بر پایه حکومت حق و عدل قرآن و سعادت انسان در کل جامعه بشری‌ و تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمایت بی‌دریغ از مستضعفان‌ جهان‌ در مکتب و اندیشه امام خمینی (ره) و امام خامنه‌ای (مدظله‌ العالی) توصیف، تفسیر و تبیین گشته است.
ساختار کتاب در پنج فصل تنظیم شده است:
• فصل اول: بررسی کلیات دیپلماسی عمومی شامل تعریف، ابعاد، اهداف و راهبردها.
• فصل دوم: مطالعه سیاست خارجی ایران و جایگاه دیپلماسی عمومی در آن، با تمرکز بر اندیشه‌های امام خمینی و مقام معظم رهبری.
• فصل سوم: تحلیل جایگاه، وظایف و اختیارات رهبری نظام در ساختار سیاسی-حقوقی جمهوری اسلامی ایران.
• فصل چهارم: بررسی نقش رهبری در دیپلماسی عمومی ایران در حوزه‌های گفتمان‌سازی، اعتباربخشی، اقناع‌سازی و مدیریت تصویر.
• فصل پنجم: تحلیل نقش رهبری در بهره‌گیری از ابزارها، نهادها و سازمان‌های دیپلماسی عمومی.
• در خاتمه، با توجه به نتایج تبیین‌‌شده، پیشنهادها و راهکارهای افزایش کارآمدی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در سطح سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بیان شده است.
جهت آشنایی بیشتر با مطالب این اثر صفحه‌های آغازین کتاب را ملاحظه نمایید.