گزارش جلسه دفاع رساله جناب آقای محمد علیپور یگانه
پنجشنبه, ۳ خرداد, ۱۴۰۳
به حول و قوه الهی جلسه دفاع رساله جناب آقای محمد علیپور یگانه، مقطع دکتری، رشته مدرسی معارف اسلامی گرایش مبانی نظری اسلام سه شنبه ۰۱ خرداد ۱۴۰۳ ساعت ۱۷ در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
موضوع رساله: کاربست‌های مبانی اعتقادی اسلام در مقابله با نفوذ شیاطین در ساحت علم و عقیده و عمل انسان با تاکید بر آراء علامه طباطبایی.
استاد راهنما: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن پناهی آزاد.
استاد مشاور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر ابوالحسن غفاری.
اساتید داور: جناب آقای دکتر ابوذر رجبی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدهادی منصوری، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدمهدی گرجیان عربی.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از رساله و انجام اصلاحات درخواستی اساتید محترم داوران در جلسه پیش‌دفاع پرداخت.
در ادامه داوران محترم به نقد رساله پرداخته و نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به نقد داوران پاسخ داده و یا برخی را پذیرفتند تا اصلاح شود. سپس اساتید به جهت ارزشیابی رساله به شور نشسته و نمره را مشخص نمودند. به بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.
چکیده رساله
همواره، ادیان الهی، علی الخصوص دین اسلام، بر وجود ابلیس و شیاطین جنی و انسی، تأکید کرده‌اند. طبق بیان قرآن، سنت و حکمت اسلامی، شیاطین همواره می‌کوشند با مداخله در آگاهی‌ها و عقیده و عمل انسان، او را از مسیر حق و صدق، منحرف کنند. فرهنگ وحیانی اسلام، طرق مختلفی برای مقابله و رفع این چالش ارائه کرده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با تأکید بر آرای علامه طباطبایی، کوشیده است تا کاربست‌های مبانی اعتقادی اسلام را در پیشگیری و رفع خطا یا انحراف حاصل از دخالت شیاطین در فرایند تحصیل علم و عقیده و عمل آدمی، کشف و ارائه نماید. در تحقیق حاضر، ابتدا آیات مرتبط استخراج و طبقه‌بندی شده و سپس تفسیر و توضیح آیات، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق حاکی از این است که مبانی اعتقادی اسلام، معیاری مؤثر در ارزیابی معرفت‌های حاصل برای انسان در مقابله و رفع تأثیرات شیاطین می‌باشند. شیاطین از طریق وسوسه در انسان مشرک نفوذ می‌کنند و علم واقع‌بین او را منحرف می‌کنند، اینجاست که کارکردهای مبانی اعتقادی اسلام ظاهر می‌گردد؛ زیرا توجه صحیح، به حوزه‌های مختلف توحید الهی، سبب می‌شود، تا انسان در ارزیابی معارف خود بدان مراجعه کند و نتیجه آن خنثی شدن حمله شیاطین به قوای معرفتی است؛ زیرا انسان توحیدی تنها از روی علم قطعی، عمل می‌کند. در ساحت عقیده و عمل نیز انسان توحیدی با بهره‌گیری از لوازم ایمان توحیدی‌اش، در آرامش حقیقی به سر برده و از اضطراب‌های شیطانی در امان است. همچنین باور به نبوت و امامت در پیشگیری و رفع خطایای حاصله برای انسان، نقش مهمی را ایفا می‌کنند، زیرا مؤمن واقعی با مرجع قرار دادن انسان کامل، علم و عقیده و عمل خود را در صراط مستقیم الهی، تربیت کرده و با پالایش و تهذیب معرفت حاصله از راهنمایی‌های ایشان، می‌تواند به عقیده صحیح و عمل صالح دست یابد. توجه به معاد و لوازم آن نیز سبب می‌شود تا مراقبه و محاسبه راهگشایی برای مؤمنین در ساحات مختلف علم و عمل، حاصل شود و شیاطین را از نفوذ در انسان آخرت‌بین، منع کند.
واژگان کلیدی
کاربست، مبانی اعتقادی اسلام، نفوذ شیاطین، علم، عقیده و عمل، علامه طباطبایی.
